بتن آماده، از کاربرد تا انواع آن
بتن آماده، نوع از بتن است که در فضای کارگاهی خاص تولید شده که پس از تولید توسط کامیون یا میکسرها به محل کار فرستاده میشود. این فرآیند سبب می شود تا بتن بهصورت تازه استفاده شود.
بتن آماده نوعی بتن است که با رشد روزافزون فضای شهری و همچنین محدود شدن فضای کارگاهی، بیشتر سازندگان و پیمانکاران به استفاده از آن روی آوردهاند؛ به گونهای که امروزه این نوع بتن به عنوان یک محصول مناسب در ساخت و ساز شناخته شده است.
مواد تشکیل دهنده بتن آماده
مواد این بتن، شامل مقدار مشخصی سیمان، آب، سنگ آهک و افزودنی های بتن است که مقدار مصرف هر یک از این مواد بستگی به نیاز مشتری و جایی است که قرار است از این نوع بتن استفاده شود. در واقع طرز تهیه بتن آماده را مشتری و نیاز او تعیین می کند. در کارخانههای اتوماتیک این نوع بتن، مواردی همانند وزن بتن، نسبت آب به سیمان، دوز مخلوط، رطوبت و میزان دقت برای تولید بتن با کیفیت مورد نظارت دقیق قرار میگیرد.
فرآیند تولید بتن آماده
بتن آماده نوع خاصی از بتن است که در فضای کارگاهی ویژه تولید شده که پس از تولید توسط کامیون یا میکسرها به محل کار فرستاده میشود. این فرآیند سبب می شود تا بتن بهصورت تازه استفاده شود و حتی در مواردی که کارخانه بتن به محل کار نزدیک باشد، بلافاصله امکان استفاده از بتن وجود داشته باشد. در کارخانههای اتوماتیک بتن آماده مواردی مانند وزن بتن، نسبت آب به سیمان، دوز مخلوط، رطوبت و میزان دقت برای تولید بتن با کیفیت مورد نظارت قرار میگیرد.
تمام مواد تشکیلدهنده بتن آماده به صورت کامل از لحاظ کیفیت و خواص فیزیکی آنها در یک آزمایشگاه مجهز در کارخانه برای انطباق با کدهای استاندارد بینالمللی مورد آزمایش قرار میگیرند. در این آزمایشگاهها میزان رطوبت این بتن مورد بررسی قرار میگیرد که به معنی کنترل نسبت آب به بتن است. در نهایت پس از کنترل کیفی مواد اولیه، به بخش ورودی کارگاه ریخته شده و پس از گذشت زمان معین، بتن به میکسر ریخته میشود و به محل ساختوساز انتقال داده میشود. به طور کلی فرآیند تولید بتن آماده یکسان است، اما محل تولید آن با توجه به تجهیزات مختلف تغییر پیدا میکند.
بتن آماده در هر محلی که استفاده می شود در برابر عواملی چون سیل، آتش، باد و تگرگ و... بسیار مقاوم است. بنابراین بسته به بزرگی ذرات شن و ماسه به کار رفته در بتن و میزان آب و سیمانی که استفاده شده در آن میتواند میزان مقاومت مختلفی داشته باشد و بسته به نوع کاربرد آن مورد استفاده قرار گیرد.
کاربردهای بتن آماده
یکی از رایجترین موارد کاربرد این بتن، در ساخت بتن مسلح در پی ساختمانها یا در ساختمانهای اسکلت بتنی است. از جمله کاربردهای دیگر آن در ساخت راه با روسازی بتنی است. همچنین به دلیل مقاومت بالا در فضاهای باز و پرترافیک به کار برده میشوند.
کاربرد دیگر آن، به عنوان کفپوش بتنی است که به این دلیل که این نوع کفپوشها ظرفیت گرمایی بالایی دارند، مقاومتر بوده و تنوع رنگ متناسبی نیز دارند.
از جمله کاربردهای دیگر این نوع بتن میتوان به فونداسیون های ویژه مثل دیوارها، شمع ها، دیوارهای پشتیبانی و در اجزای پیش ساخته ساختمان مثل پله پیش ساخته اشاره کرد.
مزایای بتن آماده
استفاده از این نوع بتن دارای مزایای زیر است:
- صرفه جویی و کاهش میزان مواد مصرفی در فرآیند ساخت بتن
- دارای مواد افزودنی مخصوصی است که به آن استحکام و روانی مناسبی می دهد.
- از استحکام و دوام قابل قبولی بهره مند است.
- امنیت ساختمانهای بتنی بیشتر است. احتمال سوختن، شکستن یا تخریب شدن ساختمانهای بتنی در شرایط مختلف بسیار پایین تر است.
- نقش پیشگیری از ورود مواد آلرژیزا مانند گرد و غبار و مواد آلاینده به داخل ساختمان را دارد.
- استفاده از کامیون های مخلوطکن سبب میشود که در طول حمل از جدایی دانهها و کاهش کارآیی پیشگیری شود.
- در فرآیند تولید از سروصدای کمتری برخوردار است. همچنین تولید آن گرد و غبار کمتری دارد.
- خروجی به دست آمده از هر میکسر بتن تقریبا بین 4 تا 5 مترمکعب به ازای هر ساعت است، اما برای این بتن میزان خروجی به دست آمده در هر ساعت بین 30 تا 60 مترمکعب است.
معایب بتن آماده
با وجود مزایا عنوان شده، این نوع بتن دارای معایبی است. بتن زمان خیس شدن، منقبض میشود. بتن میتواند در طول یک سطح 10 فوتی (3.05 متر)، 1.16 اینچ (1.59 میلی متر) منقبض شود که این موضوع تنش در داخل بتن ایجاد میکند که باید توسط مهندسان و متخصصانی این حوزه، مورد توجه قرار گیرد.
معمولا در یک کارگاه تولید بتن، مواد با هم ترکیب شده و با افزودن آب به این فرآیند، انجام واکنش های شیمیایی صورت میگیرد. به این ترتیب زمان مورد نیاز برای حمل و نقل بتن از کارگاه تا محل پروژه ساختمان یک بازه زمانی بحرانی قلمداد میشود. اگر این مسافت طولانی باشد، بهتر است آب و مواد افزودنی در محل به بتن افزوده شود یا از مواد «کندکننده» و خاکسترهای بادی استفاده گردد تا فرآیند اختلاط مواد کندتر انجام شود تا در طول مسافت بتن سخت نشود.
انواع بتن آماده
این بتن در انواع مختلفی تولید میشود که در ادامه به هر یک از آنها اشاره کوتاهی میکنیم.
- بتن آماده استاندارد
بتن استاندارد سادهترین، اما در عین حال پرکاربردترین این نوع بتن به شمار میرود که از مواد ساده و اصلی بتن ساخته میشود. این بتن به دلیل انعطافپذیری در طراحی، کاربرد وسیعی در بخشهای مختلف ساختمانی دارد.
- بتن تقویت شده با فیبر
این نوع بتن، دارای مواد فیبری است که مقاومت ساختاری بتن را افزایش میدهد. انواع مختلف الیاف شامل فیبر مصنوعی، فیبر فولادی و الیاف شیشهای همراه با مخلوط بتن مورد استفاه قرار میگیرد. از بتن تقویت شده با فیبر برای پیشگیری از نفوذپذیری بالا استفاده میشود.
- بتن سیال
بتن سیال بیشتر برای درزگیری و تعمیر بخشهای مختلف لولهها و کابلها مورد استفاده قرار میگیرد.
- بتن خودتراکم
بتن خودتراکم حاوی آب بالایی است و بهراحتی و بدون نیاز به نیروی مکانیکی بالا شکل میپذیرد. جابجایی این نوع بتن به آسانی انجام میشود و در برخی ساختارهای خاص مورد استفاده قرار میگیرد.
- بتن متراکم یا غلتکی
بتن متراکم یا غلتکی با تراکم بسیار بالا و تحت فشار بالا تولید شده و درصد آب بسیار کمی دارد. این نوع بتن به صورت عمده در ساخت پل و سازههای عظیم مورد استفاده قرار میگیرد و از بتن معمولی سفتتر است و به سختی شکل داده میشود.
- بتن معماری و تزئینی
به صورت کلی بتن معماری و تزئینی بیشتر در ساخت قطعات ساختاری مورد استفاده قرار میگیرد. در سالیان اخیر، شیوههای بسیاری برای طراحی معماری و تزئین ساختمان استفاده میشود که به یک نوع بتن نرم و خاص نیاز دارد. این نوع بتن مورد استفاده در اطراف استخرها، پیادهروها و راههای ورودی است. همچنین شیوههای حکاکی نیز میتواند روی سطح بتن معماری و تزئینی استفاده شود.
کلام آخر
بتن آماده با توجه به ویژگیها و مزایای که در پی دارد، استفاده آن روز به روز در پروژههای ساختمانسازی بیشتر میشود. هرچند هزینه تولید این نوع بتنها ممکن است در مقایسه با نوع سنتی پرهزینهتر باشد، ولی با در نظر گرفتن دیگر مزایا در مقایسه با معایب سایر بتنها، در مجموعه از نظر اقتصادی به صرفه خواهد بود.